Wanneer mensen denken aan Anne Frank, denken ze vaak aan het Achterhuis, haar dagboek en haar indrukwekkende woorden over hoop te midden van verschrikkingen. Maar voordat ze moest onderduiken, was Anne gewoon een meisje dat lachte, speelde en naar school ging — met vriendinnen zoals ieder ander. De verhalen van deze vriendinnen van Anne Frank geven een uniek en menselijk beeld van haar leven vóór en tijdens de oorlog.
Anne Frank vóór de oorlog: een gewoon meisje met veel vrienden
Anne Frank werd geboren op 12 juni 1929 in Frankfurt, Duitsland, en verhuisde in 1934 met haar familie naar Amsterdam om te ontsnappen aan het opkomende nazisme. Daar ging ze naar de Montessorischool, later naar het Joods Lyceum, en bouwde ze een hechte vriendenkring op.
Ze stond bekend als levendig, nieuwsgierig en sociaal. In haar dagboek beschreef ze zichzelf als iemand die graag lachte, grapte en droomde over later. Vriendschappen waren voor haar een belangrijk deel van het leven — en dat is duidelijk te zien in de namen die ze in haar dagboek noemde.
Hannah Goslar – de vriendin uit haar jeugd en het kamp
De bekendste vriendin van Anne Frank was Hannah (Hanneli) Goslar, ook wel Lies of Hanneli genoemd in Anne’s dagboek. De twee leerden elkaar kennen op school en werden al snel onafscheidelijk. Ze woonden in dezelfde buurt in Amsterdam-Zuid en speelden vaak samen.
Toen de Frank-familie in 1942 moest onderduiken, verloor Hannah het contact met Anne. Ze dacht dat haar vriendin was gevlucht. Pas in 1945, in concentratiekamp Bergen-Belsen, ontmoetten ze elkaar opnieuw — gescheiden door een prikkeldraadhek.
Anne was verzwakt, maar herkende Hannah nog. Ze praatten kort met elkaar en Hannah gooide haar wat voedsel over het hek. Het was de laatste keer dat ze elkaar zagen. Anne stierf kort daarna, begin 1945. Hannah overleefde het kamp en vertelde later vaak over deze ontmoeting. Haar getuigenissen hielpen de wereld begrijpen wie Anne Frank was — niet alleen als symbool, maar als mens.
“Ze was mijn beste vriendin,” vertelde Hannah later. “We deelden alles. En zelfs in die laatste ontmoeting was ze nog steeds Anne — lief, dapper en hoopvol.”
Jacqueline van Maarsen – de vriendin uit haar schooltijd
Een andere belangrijke vriendin van Anne was Jacqueline van Maarsen, ook wel Jacque genoemd. Zij ontmoetten elkaar op de Joodsche Lyceum in Amsterdam, waar ze onmiddellijk een klik hadden. Anne schreef vaak over haar in haar dagboek, soms met humor, soms met twijfels — want net als veel jonge meiden had Anne soms moeite met vriendschap en onzekerheid.
Jacqueline beschreef Anne later als “een meisje dat alles wilde begrijpen”. Hun vriendschap duurde tot vlak voor Anne’s onderduiken. Na de oorlog vertelde Jacqueline openhartig over hun tijd samen en schreef ze meerdere boeken over hun jeugd, waaronder Mijn vriendin Anne Frank.
Andere vriendinnen uit haar leven
Naast Hannah en Jacqueline noemde Anne in haar dagboek ook andere meisjes, zoals:
- Sanne Ledermann, een klasgenoot en goede vriendin van de familie Frank.
- Kitty, de fictieve naam die Anne gaf aan haar denkbeeldige vriendin in haar dagboek — symbool voor haar behoefte aan een vertrouwenspersoon tijdens het onderduiken.
Deze mix van echte en denkbeeldige vriendschappen toont hoe belangrijk menselijk contact voor Anne was. Zelfs in isolatie hield ze vast aan de kracht van verbondenheid.
De betekenis van vriendschap in Anne’s leven
In haar dagboek schreef Anne Frank vaak over eenzaamheid, verlangen en vertrouwen. Haar vriendinnen speelden een cruciale rol in haar emotionele ontwikkeling. Ze gaven haar een gevoel van normaliteit en veiligheid in een wereld die steeds vijandiger werd.
Haar herinneringen aan die vriendschappen, vooral met Hannah en Jacqueline, hielpen haar hoopvol te blijven, zelfs in de donkerste tijden.
“Een van de mooiste dingen van vriendschap,” schreef Anne, “is dat iemand in je gelooft voordat je het zelf doet.”
Wat we van haar vriendinnen leren
De verhalen van Hannah Goslar en Jacqueline van Maarsen zijn een ontroerend vervolg op Anne’s eigen geschiedenis. Ze herinneren ons eraan dat achter de beroemde dagboekschrijfster een echt meisje schuilging — met dromen, twijfels en een hechte kring van vriendinnen.
Hun getuigenissen houden Anne’s nagedachtenis levend en voegen een menselijk hoofdstuk toe aan haar nalatenschap.
